Mają już dość życia w smrodzie. Spółka odpiera zarzuty

Skarżyn to znana wieś w gminie Płońsk, w której od lat działa zakład mleczarski, a nieopodal znajduje się również biogazownia rolnicza, która, jak się okazuje, spędza sen z powiek okolicznym mieszkańcom. Podkreślają oni, że emisja substancji odorotwórczych jest obecnie tak wysoka, jak nigdy dotąd. - Do domu dostaje się z zewnątrz taki smród, jakby ktoś wylał wiadro z fekaliami – mówi naszej redakcji, niekryjąca zdenerwowania, pani Czesława. Prezes spółki odpiera zarzuty, twierdząc, że wszystkie uwagi wynikają z niechęci do nowego gospodarza. 

Z rozgoryczonymi mieszkańcami spotykamy się blisko bloku przy ulicy Lipowej, można by napisać, że w samym centrum osiedla, na którymi mieszka grubo ponad 100 osób. Do nas wychodzi mniejszość, bo jak mówią, ludzie tam boją się o pracę i wolą się nie pokazywać w grupie osób, które mają dość sytuacji, w jakiej się znaleźli. 

- Temat zaczął się w 2010 roku. Były protesty i zbieranie podpisów przeciwko powstaniu tu biogazowni, tylko co z tego skoro decyzje już u góry zapadły, a spotkania były pozornie organizowane dla zamydlenia mieszkańcom oczu – przyznaje Andrzej Pantow, przewodniczący tamtejszej wspólnoty mieszkaniowej.

Mieszkańcy czują, WIOŚ robi rozpoznanie

Kiedy rozmawiamy z mieszkańcami, w przeciągu kilkunastu minut przez osiedle przetaczają się transporty ciągników z beczkami wypełnionymi obornikiem, czy gnojowicą, które rozrzucane są potem na okoliczne pola. - Tak jest od rana do wieczora. Traktory jeżdżą bez przerwy całą drogą, leje się z tych pojazdów, a przecież jest to droga osiedlowa, tu biegają nasze dzieci. Przewożona jest krew i odpadu poubojowe. Jak przejedzie transport, to czuć to jeszcze co najmniej przez pół godziny – wskazują nasi rozmówcy. - Na terenie biogazowni jest duży nieporządek, pomiot kurzy leży na wierzchu, stąd taka emisja tego smrodu – twierdzi Bożena Górska z Alei Lipowej w Skarżynie, pokazując pisma Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w odpowiedzi na jej uwagi, dotyczące uciążliwości zapachowych związanych z eksploatacją biogazowni w Skarżynie. 

W jednym z pism z lipca 2018 roku czytamy m.in., że ,,w wyniku przeprowadzonych czynności rozpoznawczych (przez delegatura WIOŚ w Ciechanowie) w okolicach miejsca zamieszkania pani Bożeny i biogazowni rolniczej nie stwierdzono zapachów mogących stanowić uciążliwość (…) , stąd ustalenia te nie dają podstaw do podjęcia kontroli na terenie biogazowni. 

Delikatne nosy

- Interwencję telefoniczne na niewiele się zdają, a odpowiedzi na nie są wymijające – twierdzi dalej Bożena Górska. - Jesteśmy wychowani przy produkcji zwierzęcej, ale tak jak w tej chwili występują odory, to jeszcze nigdy nie było. I nie wiemy, co to jest?! Nie można otworzyć okna od strony południowej, zachodniej i wschodniej, bo po prostu się dusimy we własnych mieszkaniach. Mówi nam się, że wywożony jest obornik, że otwierana są kaźnie i musi śmierdzieć, a prezes spółki komentuje, że nam się węchy wyczuliły i mamy delikatne nosy – kontynuują mieszkańcy.

- My chcemy tylko żyć bez smrodu, bo nas już boli głowa, oczy szczypią, a niektórzy mają nocne duszności. Ubrania śmierdzą nam gnojem. Uważamy, że gdyby był tam porządek, gdyby wszystkie normy były przestrzegane, to na pewno takiej emisji smrodu by nie było – zaznaczają mieszkańcy Skarżyna. - I to nie jest tylko problem naszego osiedla… - kończą.

Kierunek działań gminy

Wiesław Targalski z Urzędu Gminy w Płońsku mówi nam o jednej z kontroli na terenie biogazowni. - Stwierdzono pewne nieprawidłowości. Chodzi o wyciek gnojowicy na Parkową, czy bałagan przed oborami. Ogólnie przy opadach deszczu wylewały się na osiedla strumienie gnojowicy – wskazywał Targalski.

Wójt gminy Płońska po sygnałach mieszkańców zapowiada, jak to nazywa, drastyczne działania odnośnie zgodności funkcjonowania spółki z wydanymi decyzjami. - Jeżeli to się notorycznie powtarza, to wystąpimy o interwencję do powiatu i wyżej – przyznaje Aleksander Jarosławski. - Pewne rzeczy można zniwelować przy pewnej staranności. Biogazownia rolnicza miała dać przykład jak zagospodarować te surowce, aby nie śmierdziało. Odbija się to teraz na wszystkich instytucjach, które wydały stosowne decyzje. Jednak prezes twierdzi, że nie jest to bezpośrednio związane z działalnością biogazowni tylko wywożeniem gnojowicy lub obornika na pola wokół osiedla – mówi wójt, reagując na zapewnienia Zarządu spółki, jakoby głównym źródłem fetoru nie była biogazownia tylko nawożenie organiczne, tzw. ekologiczne.  

Mowa o lokalnej niechęci

- Gospodarstwo rolne sąsiaduje z obiektami mieszkalnymi, nieprzyjemny zapach pojawiający się okresowo podczas przejazdu pojazdów rolniczych, jest powodem niezadowolenia okolicznych mieszkańców, ale z spójrzmy na to z naszej strony – mówi Jacek Koperski, prezes Zarządu Biogazownia Skarżyn Sp. z o.o.  - Skarżyn od lat wywodzi się z działalności rolniczej. Już same bloki powstały dla pracowników PGR-ów, które to wcześniej były miejscem pracy niemalże dla całej wsi, a zapachy były jeszcze bardziej uciążliwe, gdyż PGR-y zajmowały się hodowlą trzody chlewnej, a nie tak jak jest aktualnie bydła mlecznego. Pomysłem na załagodzenie konfliktów było nie tylko przeprowadzenie drogi alternatywnej nie przebiegającej bezpośrednio przy zabudowaniach mieszkalnych, ale również podłączenie wszystkich mieszkańców okolicznych bloków do ekologicznego ciepła wytarzanego przez biogazownię – kontynuuje Koperski. -  W ciepło to od lat zaopatruje się lokalna mleczarnia w Skarżynie, więc wszelkie aspekty techniczne w tym zakresie są już przez nas przepracowane i sprawdzone. Mało tego, aby wyjść naprzeciw potrzebom mieszkańców bloków a zarazem ograniczyć dyskomfort wynikający z naszej działalności rolniczej, zobowiązałem się nawet do utrzymania niższej ceny za ciepło w stosunku do dostawcy jakim aktualnie jest PGK w Płońsku, czy też w stosunku do cen gazu, gdyż mieszkańcy jednego z bloków mają swój kocioł gazowy. Niestety pomimo wielu spotkań, prognoz i naszej atrakcyjnej oferty - moja propozycja nie została przyjęta przez Wspólnotę Mieszkaniową. Myślę, ze powodem nie były względy ekonomiczne, a niestety lokalna niechęć do nowego gospodarza, który chciałby rozwijać swoje przedsiębiorstwo, a przy okazji lokalny rynek pracy, bo przecież są to miejsca pracy nie tylko w sektorze rolniczym, ale również wolne miejsca pracy w biogazowi, do tego lokalna korzyść  - niższe koszty ciepła – ocenia dalej Jacek Koperski.

Informacja a potem kontrola

Wójt gminy Płońsk wnosi o zawiadamianie mieszkańców Skarżyna o czasie działań związanych z wywożeniem śmierdzących produktów, chociażby kurzego obornika, na pola. 

- Takie lokalne klastry energii funkcjonują już w coraz większej liczbie regionów w Polsce a za granicami naszego kraju są już standardem – lokalny przedsiębiorca współpracuje z mieszkańcami obniżając ceny swoich produktów z których mogą korzystać, tworząc nowe atrakcyjne miejsca pracy na miejscu – po prostu takie dobre sąsiedztwo, niestety w Skarżynie mieszkańcy jeszcze nie przestawili się na takie podejście do współpracy. Pomimo niezrozumiałej dla nas niechęci, cały czas staram się wychodzić naprzeciw mieszkańcom – kiedy przeprowadzamy konserwację urządzeń w biogazowi – informacje o fakcie możliwego nieprzyjemnego zapachu zamieszczamy na lokalnych tablicach ogłoszeniowych, a nawet na klatach bloków mieszkalnych. Jak na razie było to powodem do informowania różnych urzędowych instytucji – celem przeprowadzenia u nas kontroli, no cóż… W każdym razie nasza instalacja działa wzorowo, tak więc wszelkie kontrole przechodzimy bez zarzutu – podkreśla prezes Zarządu Biogazownia Skarżyn Sp. z o.o.

Instalacja w Skarżynie wytwarza biogaz rolniczy w oparciu o produkty rolne, roślinne i zwierzęce: kiszonkę z kukurydzy, serwatkę kwaśną, gnojowicę bydła mlecznego, wywar gorzelniany z żyta oraz pomiot kurzy. Na zdjęciu wyjazd kolejnego transportu na drogę osiedlową [Foto: DT]

Prezes wspomina o edukacji. Twierdzi, że biogazownią trzeba się chwalić. - Biogazownia jest nowym „tworem” na mapie naszej społeczności. Większość osób nie wie na czym polega jej działanie, dlatego też myślę, że będziemy chcieli w najbliższym czasie edukować nie tylko okolicznych mieszkańców, ale również pozostałe osoby i instytucje. Należy podkreślić fakt, iż nasz region powinien chwalić się posiadaniem na swojej mapie właśnie biogazowni rolniczej, chociażby z tego względu, iż w obliczu pogarszających się warunków klimatycznych wynikających z produktów ubocznych pozyskania energii i ciepła (czyli wszechobecny dwutlenek węgla i smog) – to my jako jedyni w regionie potrafimy produkty rolne przetworzyć nie tylko w energię elektryczną ale również w ciepło. Energia cieplna, która powstaje z naszego źródła produkcji może spokojnie zasilać osiedla mieszkaniowe, budynki użyteczności publicznej czy duże zakłady przemysłowe, co wpływa na poprawę bezpieczeństwa energetycznego w skali lokalnej, a nam da szanse rozwoju i zapewni nowe miejsca pracy – kończy Jacek Kozłowski.  

Napisać, że sytuacja jest patowa to w tym przypadku mało. Nic nie wskazuje na to, żeby obie strony znalazły jakąś nić porozumienia. Wójt zapowiada kontrole, prezes twierdzi, że stara się niwelować skutki rolniczej działalności, a mieszkańcy nie chcą żyć w notorycznym smrodzie i być może będą szukali również pomocy w mediach ogólnopolskich. - My jesteśmy już starzy, ale tu mieszkają nasze dzieci, wnuki. Ciężko pracowaliśmy, jesteśmy niezależni i mamy prawo do normalnego życia, mamy prawo normalnie oddychać – apelują skarżynianie.