Wypadek przy pracy? Sprawdź, na jakie świadczenia możesz liczyć

Wypadek przy pracy może zdarzyć się każdemu i na każdym stanowisku. W 2018 r. ZUS wypłacił mieszkańcom województwa mazowieckiego niemal 5,7 tys. jednorazowych odszkodowań wypadkowych, a jest to tylko jedno z dostępnych świadczeń.

Lato, zwłaszcza ze względu na sezon boomu budowniczo-remontowego, sprzyja niestety wypadkom. Niekiedy leczenie oraz powrót do zdrowia zabiera długie miesiące. Jeśli nie podlegamy ubezpieczeniom społecznym, możemy pozostać bez środków do życia. Warto więc sprawdzić legalność i formę swojego zatrudnienia oraz to, czy jesteśmy zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych. Możemy wtedy liczyć na szereg świadczeń wypłacanych przez ZUS w związku z wypadkiem przy pracy. Oczywiście będzie tak, o ile podlegamy ubezpieczeniu wypadkowemu. Jest ono obowiązkowe dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, zlecenie, agencyjną, czy uaktywniającą, a także dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Ubezpieczeniu wypadkowemu nie podlegamy natomiast z tytułu umowy o dzieło.  

Świadczenia dla poszkodowanego

Jak ważne są ubezpieczenia społeczne przekonujemy się wówczas, gdy z powodu choroby, niezdolności do pracy, czy opieki nad chorym członkiem rodziny, nie możemy wrócić do pracy. Co istotne, po wypadku możemy skorzystać ze świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego już od pierwszego dnia podlegania. Z tego funduszu wypłacanych jest kilka rodzajów świadczeń, w tym zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy i renta szkoleniowa, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej, pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

Zasiłek chorobowy z  ubezpieczenia wypadkowego jest wyższy niż zazwyczaj, bo wynosi nie 80%, a 100% podstawy wymiaru (najczęściej podstawą jest przeciętne wynagrodzenie). Jeśli leczenie się wydłuża, to chory może skorzystać ze świadczenia rehabilitacyjnego, które przysługuje maksymalnie przez 12 miesięcy. Podobnie jak zasiłek wynosi ono 100% podstawy wymiaru. 
Jeśli w wyniku wypadku poszkodowany doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, to może starać się o jednorazowe odszkodowanie.

Przysługuje ono również uprawnionym członkom rodziny zmarłej ofiary. Wysokość jednorazowego odszkodowania to 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Obecnie 1%. uszczerbku na zdrowiu wynosi 917 zł. Stopień tego uszczerbku oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ocenia lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS. Stan zdrowia jest badany po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji. 

Gdy doszło do wypadku

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z wykonywaną pracą i spowodowało uraz lub śmierć. Jeśli do niego doszło, to ważne jest, aby postępowanie powypadkowe przebiegło w sposób przepisowy, a dokumentacja była sporządzona rzetelnie. Od tego zależy, czy ubezpieczony będzie miał prawo do świadczeń odszkodowawczych. 

W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę zdarzenie zgłaszamy pracodawcy. Jego obowiązkiem jest przeprowadzenie postępowania powypadkowego, a w ciągu 14 dni od daty wypadku sporządzenie protokołu. W przypadku osób zatrudnionych na umowę zlecenie czy agencyjną przeprowadzenie postępowania powypadkowego należy do obowiązków podmiotu, na rzecz którego wykonywana była praca bez nawiązanego stosunku pracy. Jeśli poszkodowany jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność lub współpracuje z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, bądź jest zatrudniony na podstawie umowy uaktywniającej, to postępowanie powypadkowe przeprowadzi, właściwy ze względu na siedzibę prowadzenia działalności (lub miejsce sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 3), ZUS. Po ustaleniu wszystkich okoliczności i przyczyn wypadku, nie później niż w ciągu 14 dni od zawiadomienia o wypadku, podmiot prowadzący postępowanie powypadkowe zobowiązany jest sporządzić kartę wypadku.

Kiedy nie otrzymamy świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego?

ZUS nie przyzna świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, jeżeli osoba umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa naruszyła przepisy o ochronie życia i zdrowia oraz udowodniono, że była to jedyna przyczyna wypadku. Będzie tak również w sytuacji, gdy pracownik przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku, ponieważ był nietrzeźwy, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych. Nie dotyczy to członków rodziny ubezpieczonego, którzy w takich przypadkach zachowują prawo do świadczeń.