„Przedsiębiorca wiecznie żywy”

Czy spadkobierca może przejąć firmę (działalność gospodarczą – JDG) po zmarłym przedsiębiorcy? Rozwiązanie daje Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw!

W przypadku, kiedy przedsiębiorca za życia nie złożył wniosku o wpis do CEIDG zarządcy sukcesyjnego, po śmierci przedsiębiorcy zarząd sukcesyjny może zostać ustanowiony wyłącznie w wyniku powołania. Zarządcą sukcesyjnym może być osoba fizyczna, której pełna zdolność do czynności prawnych nie została ograniczona.

Zarządcę sukcesyjnego przedsiębiorstwa (JDG) może powołać, m.in. małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek. Do powołania zarządcy sukcesyjnego wymagana jest zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85%. Zgodnie z tym, zarządcą sukcesyjnym może zostać każda z osób wskazanych powyżej. 

Osoba, powołana na zarządcę sukcesyjnego, składa przed notariuszem:

1. oświadczenie o przysługującym jej udziale w przedsiębiorstwie w spadku oraz znanych jej innych osobach, którym przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, 
2. oświadczenia o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi,
3. oświadczenie o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów.
4. oświadczenie o braku prawomocnie orzeczonych wobec niej zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, lub środków karnych albo środków zabezpieczających w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem.

Oświadczenia te zarządca sukcesyjny składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Powołanie zarządcy sukcesyjnego notariusz zgłasza do CEIDG niezwłocznie, nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu powołania zarządcy sukcesyjnego.
Uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego wygasa z upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy. 

Zarządca sukcesyjny odpowiedzialny jest za prowadzenie przedsiębiorstwa do czasu uregulowania sukcesji w biznesie. Zarząd sukcesyjny wygasa co do zasady w terminie 2 lat od dnia śmierci przedsiębiorcy. Ten okres dwóch lat winien być wystarczający w celu unormowania podziału majątku po zmarłym.

PODSUMOWANIE

Po śmierci przedsiębiorcy zarządcę może powołać:

• małżonek przedsiębiorcy, jeśli ma udział w przedsiębiorstwie w spadku
• spadkobierca przedsiębiorcy, który przyjął spadek 

Do powołania zarządcy jest wymagana forma aktu notarialnego!

• oprócz zgody zarządcy potrzebna jest zgoda ponad 85% uprawnionych do przedsiębiorstwa (wg wielkości udziałów w przedsiębiorstwie).
• termin na powołanie zarządcy to 2 miesiące od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Po ustaleniu zarządcy sukcesyjnego, co do zasady, firma zmarłego przedsiębiorcy kontynuuje działalność bez żadnych perturbacji. Nazwa firmy pozostaje, ale pojawia się dopisek: przedsiębiorstwo w spadku. Działa ono tak do momentu podziału spadku. Spadkobierca dziedziczy materialne i niematerialne składniki majątku firmy. Natomiast, jeśli chce kontynuować działalność po otrzymaniu spadku, musi zarejestrować firmę na siebie. W razie kontynuowania działalności gospodarczej spadkodawcy konieczne jest uzyskanie przez spadkobiercę własnego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

Przykładowo zarządcą sukcesyjnym może zostać mąż lub żona za zgodą innych spadkobierców (dzieci, jeśli małżonkowie je posiadali). Należy zgłosić się do Notariusza, gdzie złożone zostaną stosowne oświadczenia. Po przekazaniu dokumentacji przez Notariusza do CEiDG, zarządca sukcesyjny może działać do momentu podziału spadku. Przede wszystkim, zadaniem zarządcy sukcesyjnego jest realizacja bieżących spraw i zobowiązań, wynikających z zawartych przez spadkodawcę umów, np. o pracę, zlecenia, ale także umów najmu, czy dzierżawy. Zarządca sukcesyjny ma za zadanie jak najdokładniej uregulować sytuację przedsiębiorstwa w spadku zwłaszcza, jeśli ostatecznie nie będzie ono prowadzone przed spadkobiercę, który będzie ustawowo lub testamentowo uprawniony do przejęcie działalności. 

Piotr Truszkowski Adwokat

Kancelaria Adwokacka Legallex
Filia Kancelarii w Płońsku:
ul. Żołnierzy Wyklętych 20 B, U3
09-100 Płońsk
[email protected]
+48512010810