Wyruszyli w ostatnią podróż swojego życia. Przeżyła ledwie garstka z nich...

To była rzeka ludzi!... Nieprzeliczona ilość kobiet, mężczyzn, dzieci... Rzeka ludzi!.... – czytamy we wspomnieniach płońszczanina Kazimierza Ulmera. W kilku transportach, od października do grudnia 1942 roku, z płońskiego getta na obozową śmierć w Auschwitz posłano około 12 tysięcy Żydów, z których ocalało ledwie kilkudziesięciu. 27 stycznia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

W getcie, które powstało w obrębie ulic Warszawskiej, Koziej, Krzywej, Płockiej do kościoła oraz części Wyszogrodzkiej, oprócz miejscowych żydów, trafili wysiedleńcy z powiatu płońskiego, sierpeckiego, rypińskiego i lipnowskiego. Likwidacja otoczonej drutem kolczastym dzielnicy żydowskiej było tylko kwestią czasu. 

Pierwsze transporty ludności żydowskiej z płońskiego getta zorganizowano pod koniec października 1942 roku. Ostatni pociąg odjechał z mrocznej stacji kolejowej w połowie grudnia. Szacuje się, że w samym obozie koncentracyjnym w Auschwitz hitlerowcy wymordowali sześć tysięcy obywateli Płońska pochodzenia żydowskiego. Morze ludzi, bezmiar cierpienia, bólu, łez... 

Likwidacja płońskiego getta - 1942. W drodze na płoński dworzec (zdjęcie z zbiorów Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska)

,,Dopóki ich wspominamy, oni jeszcze są żywi" – to słowa świadka holokaustu, poetki Haliny Birenbaum. O tym przesłaniu i apelu do nas wszystkich: Polaków i Żydów, których przez setki lat łączyła wspólna historia, pamiętają rokrocznie uczestnicy rocznicowych obchodów w Płońsku podczas tzw. marszów mileczenia. 

27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i ośrodka zagłady Auschwitz, Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Na terenie niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau trwają rocznicowe uroczystości.