W powszechnym przekonaniu wciąż funkcjonuje błędne stwierdzenie, że sarna jest „żoną” jelenia. To jeden z najbardziej utrwalonych mitów dotyczących polskiej przyrody. W rzeczywistości sarna europejska (Capreolus capreolus) i jeleń szlachetny (Cervus elaphus) to dwa odrębne gatunki z rodziny jeleniowatych, różniące się budową, trybem życia oraz zwyczajami rozrodczymi.

Sarna europejska jest znacznie mniejsza od jelenia. Dorosłe osobniki osiągają masę ciała około 20–25 kilogramów. Samce, czyli rogacze, posiadają krótkie poroże zwane parostkami, które zrzucają późną jesienią – najczęściej w listopadzie lub grudniu. Samice, określane jako kozy, oraz młode, czyli koźlęta, w okresie letnim tworzą niewielkie grupy rodzinne. Zimą natomiast sarny łączą się w większe stada, zwane rudlami, które mogą liczyć kilka lub kilkanaście osobników. Choć wyróżnia się sarny polne i leśne, nie są to odrębne gatunki – różnice wynikają jedynie z rodzaju zajmowanego siedliska. Okres godowy, czyli ruja, przypada na miesiące letnie – lipiec i sierpień.

Jeleń szlachetny to największy przedstawiciel rodziny jeleniowatych występujący w Polsce. Dorosłe samce, nazywane bykami, osiągają masę nawet do 250 kilogramów. Ich poroże jest okazałe i rozłożyste, a proces jego zrzucania następuje wczesną wiosną – zazwyczaj w marcu lub kwietniu. Samice noszą nazwę łań, a młode – cieląt. Okres godowy jeleni, zwany rykowiskiem, przypada na przełom sierpnia i września. W tym czasie samce wydają donośne ryki, walcząc o względy łań i prawo do przewodzenia chmarze.

Przekonanie, że sarna jest „żoną” jelenia, wywodzi się z dawnego języka potocznego. W przeszłości słowem „sarna” określano ogólnie drobną zwierzynę leśną, co z czasem doprowadziło do utrwalenia błędnego skojarzenia pomiędzy tymi dwoma gatunkami. W rzeczywistości sarna i jeleń to odrębne gatunki, zajmujące różne nisze ekologiczne i pełniące inne role w przyrodzie. Choć oba należą do rodziny jeleniowatych, różnią się zarówno wyglądem, jak i zachowaniem oraz środowiskiem życia.

Sarna nie jest więc „żoną jelenia”, lecz samodzielnym, niezwykle charakterystycznym gatunkiem – symbolem polskich pól, łąk i lasów, a także jednym z najpiękniejszych mieszkańców naszej rodzimej przyrody.

Autor: Katarzyna Dudek
Łowczy Okręgowy Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Ciechanowie

[ZT]24914[/ZT]