Kiedy zgłosić się do diagnosty i terapeuty integracji sensorycznej

Integracja sensoryczna jest procesem neurologicznym, który pozwala nam automatycznie, skutecznie i łatwo reagować na konkretne bodźce sensoryczne.  Porządkuje informacje pobrane przez zmysły, pozwala nam celowo działać, nadaje znaczenie temu, co jest doświadczane. 

Zaburzenia przetwarzania sensorycznego (ang. Sensory Processing Disorder – SPD), polegają na nieefektywnym przetwarzaniu bodźców przez układ nerwowy. Metoda integracji sensorycznej to koncepcja diagnostyczno- terapeutyczna utworzona przez dr A. Ayres w latach 60.XX w. Pierwotnie odbiorcami działań terapeutycznych były dzieci z trudnościami w nauce. Aktualnie terapię SI stosuje się również  w usprawnianiu dzieci m.in. ze spektrum autyzmu, niepełnosprawnością intelektualną, mózgowym porażeniem dziecięcym, chorobami neurologicznymi, alkoholowym zespołem płodowym, chorobami genetycznymi. 

Wśród wielu przyczyn zburzeń przetwarzania sensorycznego wymienia się m.in.: obciążenia prenatalne, okołoporodowe, genetyczne, zaburzenia poporodowe, wcześniactwo, brak aktywności ruchowej. Zaburzenie równowagi między zajęciami stolikowymi, poświęcaniem czasu na telefon lub gry komputerowe a czasem poświęcanym na ruch jest jedną z przyczyn rosnącej liczby dzieci z nabytymi zaburzeniami przetwarzania sensorycznego (SPD). 

Warto podkreślić,  że zaburzenia z zakresu integracji sensorycznej wpływają również na sferę emocjonalną (brak poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego, niskie poczucie własnej wartości) i społeczną (mogą wpływać na relacje z rówieśnikami w przedszkolu, szkole, w rodzinie). 

Diagnoza SI, czyli obserwacja procesów składa się z wywiadu z rodzicami przeprowadzonego bez obecności dziecka oraz dwóch spotkań obserwacji ukierunkowanej i spontanicznej aktywności dziecka. Podczas spotkań aktywności przeplatane są próbami zadaniowymi z wykorzystaniem arkuszy diagnostycznych. W przypadku dzieci lękliwych i małych obecność rodzica jest bardzo ważna. Obecność opiekuna daje dziecku poczucie bezpieczeństwa. 

Terapia SI jest terapią indywidualną. Celem terapii jest poprawa integracji wrażeń wielozmysłowych. Dla dzieci z SPD terapia SI jest priorytetem.

Lista zachowań, które mogą być sygnałami ostrzegającymi pod kątem zaburzeń przetwarzania sensorycznego. Jeśli zauważasz u swojego dziecka następujące problemy zgłoś się do diagnosty i terapeuty Integracji Sensorycznej:

Dziecko:
• boi się korzystać ze sprzętów na placu zabaw lub z karuzeli; 
• unika aktywności wymagających utrzymania równowagi; 
• unika uczestniczenia w sportach lub grach zespołowych;
• często kręci się w kółko, skacze, podskakuje lub biega; 
• nie może usiedzieć, w jednym miejscu; 
• ma trudności z nabywaniem nowych umiejętności ruchowych, np. jazda na rowerze, hulajnodze, zabawy z piłką, pływanie; 
• często upuszcza przedmioty, potyka się, wpada na inne dzieci; 
• unika dotyku, brudzących zabaw, nie lubi czuć na dłoniach farby, kleju, naklejek; 
• nie lubi wyrazów czułości, takich jak uściski i poklepywanie; 
• jest podrażnione określonymi rodzajami odzieży lub konsystencją pożywienia; 
• bardzo lubi/nie lubi ciasnych ubrań, nagości, butów lub skarpet;
• źle toleruje wykonywanie czynności pielęgnacyjno- higienicznych, takich jak: obcinanie włosów, paznokci, mycie zębów, twarzy, czesanie, smarowanie kremem, czyszczenie, uszu, nosa itp.
• czynności samoobsługowe wykonuje z powoli, z dużym wysiłkiem, niezdarnie; 
• podczas dłuższego siedzenia przy aktywnościach stolikowych, ma trudności   z utrzymaniem głowy w pozycji pionowej, podpiera ją ręką, pokłada się na stoliku itp.
• ma trudności z manipulowaniem małymi przedmiotami; 
• niewłaściwie  trzyma przedmioty codziennego użytku, np. sztućce, nożyczki, przybory do pisania;
• nie lubi silnych zapachów lub smaków; 
• przejawia nadmierną potrzebę wąchania przedmiotów, potraw lub ludzi; 
• niepokoi się, słysząc głośne hałasy; często zakrywa uszy; 
• jest wrażliwe na zmiany oświetlenia; 
• przejawia ograniczoną świadomość temperatury i bólu; 
• ma niskie poczucie własnej wartości; 
• ma trudności z nawiązywaniem kontaktów i zawieraniem przyjaźni; 
• ma trudności z samodzielnym żuciem, piciem i przełykaniem pokarmów;
• trudno się koncentruje, łatwo rozprasza; 
• ma trudności z pisaniem i czytaniem, częściej niż inne dzieci w jego wieku odwraca , myli znaki graficzne, ma trudności w przepisywaniu z tablicy.

Aleksandra Cywińska, diagnosta i terapeuta integracji sensorycznej 

Prywatne Gabinety Lekarskie ,,Medicum"

tel.: 692 336 052